
تقدم ونمو اقتصادي مستمر.. هل تتفوق بولندا على ألمانيا؟
آرثر سوليفان، 2025/10/26٢٦ أكتوبر ٢٠٢٥
تقدم ونمو اقتصادي مستمر.. هل تتفوق بولندا على ألمانيا؟

آرثر سوليفان، 2025/10/26٢٦ أكتوبر ٢٠٢٥
تواجه دول الاتحاد الأوروبي صعوبات في الوقت الحالي: ديون عالية ونمو ضعيف. هل هذا هو الحال في أوروبا بأكملها؟ لا! إذ تثبت بولندا أن هناك وضع آخر مختلف. فكيف هو الحال في بولندا، وهل يمكن للاتحاد الأوروبي أن يتعلم منها؟
https://p.dw.com/p/52Kee
يتمتع الاقتصاد البولندي بديناميكية وحيوية تمكنه من الاستمرار في النمو بنسبة تتجاوز مما في الكثير من دول الاتحاد الأوروبيصورة من: Mikolaj Barbanell/SOPA/ZUMA/picture alliance
تشهد اقتصادات دول الاتحاد الأوروبي ركودا بدرجات متفاوتة، لكن إحدى أكبر الدول الأعضاء في الاتحاد تسجل أرقاما إيجابية: إنها بولندا. فمع نمو الناتج المحلي الإجمالي بنسبة تقارب 3 بالمئة في عام 2024 تتفوق بولندا على معدل النمو على مستوى الاتحاد الأوروبي البالغ
1 بالمئة وعلى أكبر اقتصادين في الاتحاد وهما فرنسا وألمانيا. حيث تسجل فرنسا معدل نمو يبلغ 1.2 بالمئة بينما عانت ألمانيا من انخفاض بنسبة 0.2 بالمئة.
كما أن مؤشرات العام الحالي تبعث على التفاؤل: فسجلت بولندا نموا بنسبة 0.8 بالمئة في الربع الثاني وهو خامس أفضل معدل في الاتحاد الأوروبي. ومن المتوقع أن يبلغ معدل النمو حوالي 3,3 بالمئة هذا العام وقد يصل إلى 3 بالمئة العام المقبل. ولم يأت هذا النجاح بين عشية وضحاها: فمنذ انضمام بولندا إلى الاتحاد الأوروبي في عام 2004 بلغ متوسط النمو السنوي حوالي 4 بالمئة.
يشهد سوق الأسهم ازدهارا وهناك ثقة في أن بولندا يمكن أن تتطور لتصبح واحدة من أقوى الاقتصادات وأكثرها ديناميكية في الاتحاد الأوروبي. وقالت كاتارزينا رزنتارزفسكا، كبيرة محللي الاقتصاد الكلي لأوروبا الوسطى والشرقية في مجموعة إرستي لـ DW: “حققت بولندا أداء فوق المتوسط بشكل واضح خلال العقدين الماضيين. تضاعف الناتج المحلي الإجمالي الحقيقي وهذا أمر رائع”.
كاتارزينا رزينتارزفسكا: بولندا هي مثال جيد على كيفية تحقيق التقدم والنمو الديناميكي في ظل أحزاب أو توجهات سياسية مختلفةصورة من: Erste Group/Foto: Daniela Klemencic
الأهمية تعود للحجم
يقول جاكوب فونك كيركغارد من معهد بيترسون للاقتصاد الدولي: إن نجاح بولندا ينعكس إلى حد ما في دول أوروبا الشرقية ودول البلطيق الأخرى، لكن الحجم يمثل فارقا حاسما. ويضيف بأن “بولندا كبيرة.. لذلك فهي مهمة بالفعل على مستوى الاتحاد الأوروبي سواء من الناحية السياسية أو من حيث الثقل الاقتصادي”.
يبلغ عدد سكان بولندا 37 مليون نسمة مما يجعلها خامس أكبر دولة في الاتحاد الأوروبي من حيث عدد السكان. ويقع اقتصادها الآن في المرتبة 20 تقريبا بين أكبر اقتصادات العالم من حيث الناتج المحلي الإجمالي. ومع تزايد وزنها الاقتصادي تزداد أيضا أهميتها الاستراتيجية والجيوسياسية.
في السنوات الأخيرة زادت البلاد نفقاتها الدفاعية بشكل كبير، وتبلغ حاليا حوالي 4,5 بالمئة من الناتج المحلي الإجمالي. يُخصص جزء كبير من الإنفاق الدفاعي للطلبات الخارجية وليس للإنتاج المحلي. وحسب رزينتارزفسكا فإن نمو بولندا مدعوم بالاستهلاك الخاص في البلاد أكثر من الصادرات: “إنه ركيزة النمو”. وهذا يؤدي إلى انخفاض معدل البطالة مع ارتفاع الأجور الحقيقية في الوقت نفسه.
وبالتالي فإن البلاد محمية بشكل جيد نسبيا من الصدمات الخارجية. و”في حالة حدوث ركود عالمي فإن الاقتصادات الصغيرة الموجهة للتصدير هي أول من يتأثر بالطبع. لكن في الاقتصاد البولندي المغلق نسبيا يظل الاستهلاك قويا”.
الاندماج الأوروبي
إذن ما الذي فعلته بولندا بشكل صحيح؟ ترى رزينتارزفسكا أن الاندماج الناجح في الاتحاد الأوروبي وحلف شمال الأطلسي ومنطقة شنغن ومنظمة التعاون الاقتصادي والتنمية هو مفتاح النجاح. وتقول “إذا نظرنا إلى مفهوم التكامل بشكل عام فإن بولندا قد نجحت فعلا”. ورغم أنها لم تنضم إلى منطقة اليورو، إلا أنها تستفيد من تمويلات الاتحاد الأوروبي السخية منذ انضمامها في عام 2004. “لا يمكننا إنكار أن الوصول إلى الأموال الأوروبية كان هائلا وهو عامل مهم للنمو”،.
يوافق كيركغارد على ذلك ويقول إن بولندا “استخدمت أموال الاتحاد الأوروبي لتحسين البنية التحتية بشكل كبير. لقد قضوا تماما على الفساد الذي كان منتشرا خلال سنوات الحكم الشيوعي. لقد نجحوا في خلق بيئة تجارية جذابة، كما أن القوى العاملة لديهم جيدة التعليم بشكل عام. بولندا هي مثال نموذجي على الاندماج الناجح في الاتحاد الأوروبي”.
عدم وجد إجماع بشأن أوروبا والخلاف في موقف رئيس الدولة والحكومة، لا ينعكس على الاقتصاد البولندي ولا يؤثر على نموهصورة من: Kacper Pempel/REUTERS
الانقسام السياسي يهدد أموال الاتحاد الأوروبي
لكن هناك عوامل عكسية. على مدى العقدين الماضيين انقسمت بولندا سياسيا بين كتلة يمينية كبيرة بقيادة حزب “القانون والعدالة” الشعبوي وكتلة ليبرالية من يسار الوسط بقيادة التحالف المدني لرئيس الوزراء دونالد توسك.
تحالف توسك أكثر ودية تجاه الاتحاد الأوروبي واعتُبر فوز كتلته في الانتخابات البرلمانية لعام 2023 مفيدا في تأمين أموال الاتحاد الأوروبي على المدى الطويل لبولندا، حيث دخل حزب “القانون والعدالة” في نزاعات متكررة مع بروكسل حول استقلال القضاء خلال فترة ولايته.
ويُنظر إلى فوز كارول نافروتسكي في الانتخابات الرئاسية لعام 2025 وهو مستقل متشكك في الاتحاد الأوروبي مدعوم من حزب “القانون والعدالة” على أنه قد يضر بعلاقات بولندا مع الاتحاد الأوروبي.
وبعد أسابيع قليلة من توليه منصبه في عام 2023 تمكن رئيس الوزراء توسك من إقناع المفوضية الأوروبية بإطلاق 137 مليار يورو من التمويل، بشرط أن يعيد نظام القضاء البولندي إلى التوافق مع معايير وقواعد الاتحاد الأوروبي. لكن محاولاته للنظر في إمكانية عزل القضاة الذين عُينوا خلال فترة حكم حزب “القانون والعدالة” تضعه في صراع مباشر مع رئيس الدولة نافروتسكي.
تؤكد رزنتارزفسكا أن بولندا حققت تقدما اقتصاديا على الرغم من انقسامها السياسي بين الكتلتين. وتقول إن “بولندا هي مثال جيد على كيفية تحقيق التقدم والنمو الديناميكي في ظل أحزاب أو توجهات سياسية مختلفة، سواء كانت محافظة أو ليبرالية”.
تجمع ألمانيا وبولندا حدود مشتركة، لكنهما نادرا ما تتفقان في سياستهما الأوروبيةصورة من: IPON/IMAGO
التفوق على ألمانيا؟
قد تكون النفقات الاجتماعية الإضافية مثل إعانة الأطفال التي أدخلها حزب “القانون والعدالة” مفيدة وساهمت في تحفيز الاقتصاد. لكنها تشير أيضا إلى أن النفقات الإضافية المرتبطة بزيادة الإنفاق الدفاعي وصدمة التضخم بعد الوباء، قد ساهمت في توتر الوضع المالي في بولندا.
وحسب خطط وزير المالية البولندي أندريه دومانسكي الأخيرة سيبلغ العجز في الميزانية البولندية 6,5 بالمئة من الناتج المحلي الإجمالي في عام 2026. ويوضح رافال بينيكي، كبير الاقتصاديين في ING لبولندا أن وكالات التصنيف والمستثمرين لا يشعرون بأي قلق بسبب معدل النمو القوي في بولندا. ومع ذلك يرى أن البلاد بحاجة إلى “خطة ميزانية مقنعة لتعزيز الثقة”.
“بولندا ستضطر إلى مواجهة هذا التحدي”، تقول رزينتارزفسكا. وتضيف “سيتطلب الأمر ضبط الميزانية واتخاذ تدابير تقشفية، وهذا بالطبع قد يبطئ النمو”. لكنها تؤكد أن الثقة الحالية لها ما يبررها، إذ أن “انخفاض معدل البطالة وثقة المستهلكين، وقبل كل شيء الإنتاجية العالية، كل ذلك يساهم في الأجواء الإيجابية العامة والأداء الاقتصادي”.
يشارك كيركغارد هذا الرأي ويعتقد أن بولندا يمكن أن تعلم بقية دول الاتحاد الأوروبي الكثير عن الديناميكية الاقتصادية والمرونة. “كان هناك وقت كانت فيه ميشيغان وما يعرف اليوم بحزام الصدأ في الولايات المتحدة هي الجزء المهيمن اقتصاديا في الاقتصاد الأمريكي”، كما يقول، ويضيف “لم يعد هذا هو الحال الآن. ولكن إذا افترضنا أن ألمانياغير قادرة على إجراء إصلاحات وأن بولندا ستستمر في العمل كما فعلت منذ انضمامها إلى الاتحاد الأوروبي قبل 20 عاما، فإنها ستتفوق في نهاية المطاف على دول مثل ألمانيا التي قد تصبح نوعا من حزام الصدأ الأوروبي”.
أعده للعربية: م.أ.م، تحرير: عارف جابو
https://www.dw.com/ar/%D8%AA%D9%82%D8%AF%D9%85-%D9%88%D9%86%D9%85%D9%88-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%8A-%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%B1-%D9%87%D9%84-%D8%AA%D8%AA%D9%81%D9%88%D9%82-%D8%A8%D9%88%D9%84%D9%86%D8%AF%D8%A7-%D8%B9%D9%84%D9%89-%D8%A3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A7/a-74437736
Postęp i ciągły wzrost gospodarczy. Czy Polska wyprzedza Niemcy?
Arthur Sullivan, 26 października 2025/10/26 października 2025 r
Kraje UE borykają się obecnie z trudnościami: wysokim zadłużeniem i słabym wzrostem. Czy tak jest w całej Europie? Nie! Polska udowadnia, że jest inna sytuacja. Jak jest w Polsce i czy UE może się z tego czegoś nauczyć?
https://p.dw.com/p/52Kee
Polska gospodarka jest dynamiczna i dynamiczna, co pozwala jej na dalszy rozwój w tempie wyższym niż w wielu krajach UEFoto: Mikołaj Barbanell/SOPA/ZUMA/picture alliance
Gospodarki krajów UE w różnym stopniu się cofają, ale jedno z największych państw członkowskich UE odnotowuje dodatnie liczby: Polska. Przy wzroście PKB o blisko 3 proc. w 2024 r. Polska wyprzedza tempo wzrostu UE
1 proc. i na dwie największe gospodarki bloku, Francję i Niemcy. Francja odnotowała wzrost na poziomie 1,2 proc., podczas gdy Niemcy odnotowały spadek o 0,2 proc.
Optymizmem napawają również tegoroczne wskaźniki: Polska urosła w drugim kwartale o 0,8 proc., co jest piątym najlepszym wynikiem w Unii Europejskiej. Oczekuje się, że wzrost wyniesie w tym roku około 3,3 proc., a w przyszłym może osiągnąć 3 proc. Sukces ten nie przyszedł z dnia na dzień: od czasu przystąpienia Polski do Unii Europejskiej w 2004 r. roczny wzrost wynosi średnio około 4 proc.
Giełda przeżywa boom i istnieje przekonanie, że Polska może stać się jedną z najsilniejszych i najbardziej dynamicznych gospodarek w UE. Katarzina Reztarzewska, starszy analityk makroekonomiczny na Europę Środkową i Wschodnią w Ersti Group, powiedziała DW: “W ciągu ostatnich dwóch dekad Polska wyraźnie osiągała ponadprzeciętne wyniki. Realny PKB podwoił się i to jest wspaniałe”.
Katarzyna Rzintarzewska: Polska jest dobrym przykładem na to, jak osiągać dynamiczny postęp i wzrost w ramach różnych partii politycznych czy orientacjiPhoto by: Erste Group/Foto: Daniela Klemencic
Znaczenie sprowadza się do rozmiaru
Jakob Funk Kierkegaard z Peterson Institute for International Economics twierdzi, że sukces Polski jest w pewnym stopniu odzwierciedlony w innych krajach Europy Wschodniej i bałtyckich, ale kluczową różnicą jest wielkość. “Polska jest duża. Jest to więc bardzo ważne na szczeblu UE, zarówno pod względem politycznym, jak i gospodarczym”.
Polska liczy 37 milionów mieszkańców, co czyni ją piątym najbardziej zaludnionym krajem w Unii Europejskiej. Jej gospodarka jest obecnie prawie 20. co do wielkości na świecie pod względem PKB. Wraz ze wzrostem jej znaczenia gospodarczego rośnie jej znaczenie strategiczne i geopolityczne.
W ostatnich latach kraj ten znacznie zwiększył wydatki na obronność, wynoszące obecnie około 4,5 proc. PKB. Duża część wydatków na obronność jest przeznaczana na popyt zewnętrzny, a nie na produkcję krajową. Zdaniem Razintarzewskiej wzrost Polski jest bardziej wspierany przez konsumpcję własną niż przez eksport: “To jest filar wzrostu”. Prowadzi to do niskiej stopy bezrobocia przy jednoczesnym wzroście płac realnych.
Kraj ten jest więc stosunkowo dobrze chroniony przed wstrząsami zewnętrznymi. “W przypadku globalnej recesji w pierwszej kolejności dotknięte są oczywiście małe gospodarki zorientowane na eksport. Ale w stosunkowo zamkniętej gospodarce Polski konsumpcja pozostaje silna”.
Integracja europejska
Kluczem do sukcesu jest udana integracja z Unią Europejską, NATO, strefą Schengen i OECD – mówi Rzintarzewska. – Jeśli spojrzymy na koncepcję integracji w ogóle, to Polska już odniosła sukces – mówi. Chociaż Polska nie przystąpiła do strefy euro, od czasu przystąpienia do niej w 2004 r. korzysta z hojnych funduszy unijnych. “Nie możemy zaprzeczyć, że dostęp do funduszy europejskich jest ogromny i jest ważnym czynnikiem wzrostu” – powiedział.
Kierkegaard zgadza się z tym i mówi, że Polska “wykorzystała fundusze unijne do znacznej poprawy infrastruktury. Całkowicie wykorzenili korupcję, która szerzyła się w latach rządów komunistycznych. Udało im się stworzyć atrakcyjne środowisko biznesowe, a ich pracownicy są na ogół dobrze wykształceni. Polska jest typowym przykładem udanej integracji z Unią Europejską”.
Brak konsensusu w sprawie Europy i spór o głowę państwa i rządu nie odbija się na polskiej gospodarce i nie wpływa na wzrost gospodarczyPhoto by: Kacper Pempel/REUTERS
Podziały polityczne zagrażają funduszom UE
Są jednak czynniki przeciwne. W ciągu ostatnich dwóch dekad Polska była politycznie podzielona na duży blok prawicowy kierowany przez populistyczną partię PiS i centrolewicowy blok liberalny kierowany przez Sojusz Obywatelski premiera Donalda Tuska.
Sojusz Tuska jest bardziej przyjazny UE, a zwycięstwo jego bloku w wyborach parlamentarnych w 2023 r. było postrzegane jako korzystne dla zabezpieczenia środków unijnych dla Polski w dłuższej perspektywie, gdyż za jego kadencji PiSC była uwikłana w częste spory z Brukselą o niezależność sądownictwa.
Zwycięstwo Karola Nawrotskiego, sceptycznie nastawionego do UE niezależnego kandydata, wspieranego przez PiS, jest postrzegane jako potencjalnie szkodzące relacjom Polski z UE.
Kilka tygodni po objęciu urzędu w 2023 r. premierowi Tuskowi udało się przekonać Komisję Europejską do uruchomienia 137 mld euro finansowania, pod warunkiem, że przywróci polski system sądownictwa do unijnych standardów i zasad. Jednak jego próby rozważenia możliwości odwołania sędziów powołanych za rządów PiSa postawiły go w bezpośrednim konflikcie z prezydentem Nawrotskim.
Reztarzewska mówi, że Polska poczyniła postępy gospodarcze pomimo politycznego podziału między dwoma blokami. “Polska jest dobrym przykładem tego, jak postęp i dynamiczny wzrost można osiągnąć pod różnymi partiami i orientacjami politycznymi, zarówno konserwatywnymi, jak i liberalnymi” – mówi.
Niemcy i Polska mają wspólne granice, ale rzadko zgadzają się co do polityki europejskiejFoto: IPON/IMAGO
Pokonać Niemcy?
Dodatkowe wydatki socjalne, takie jak zasiłek rodzinny PiS, mogą być korzystne i pomogły pobudzić gospodarkę. Ale sugeruje to również, że dodatkowe wydatki związane ze zwiększonymi wydatkami na obronność i postpandemicznym szokiem inflacyjnym przyczyniły się do napiętej sytuacji finansowej w Polsce.
Zgodnie z najnowszymi planami ministra finansów Andrzeja Domańskiego, deficyt budżetowy Polski w 2026 r. wyniesie 6,5 proc. PKB. Rafael Benecki, główny ekonomista ING ds. Polski, wyjaśnia, że agencje ratingowe i inwestorzy nie są zaniepokojeni silnym tempem wzrostu gospodarczego w Polsce. Uważa jednak, że kraj potrzebuje “przekonującego planu budżetowego, aby zwiększyć zaufanie”.
“Polska będzie musiała zmierzyć się z tym wyzwaniem” – mówi Rzintarzewska. “Będzie to wymagało dostosowania budżetu i środków oszczędnościowych, co oczywiście może spowolnić wzrost”. Podkreśla jednak, że obecne zaufanie jest uzasadnione, ponieważ “niskie bezrobocie, zaufanie konsumentów, a przede wszystkim wysoka produktywność – wszystko to składa się na ogólnie pozytywną atmosferę i wyniki gospodarcze”.
Kierkegaard podziela ten pogląd i uważa, żePolska Reszta UE może wiele nauczyć o dynamice gospodarczej i odporności. “Był czas, kiedy byłaMichigan To, co w Stanach Zjednoczonych jest dziś znane jako pas rdzy, jest ekonomicznie dominującą częścią amerykańskiej gospodarki” – mówi, dodając: “Teraz już tak nie jest. Ale jeśli założymy, żeNiemcyNie będąc w stanie przeprowadzić reform i mając pewność, że Polska będzie nadal funkcjonować tak, jak funkcjonowała od czasu przystąpienia do Unii Europejskiej 20 lat temu, w końcu wyprzedzi takie kraje jak Niemcy, które mogą stać się swoistym europejskim pasem rdzy”.
Przygotowane dla języka arabskiego: M.A.M., Opracowanie: Aref Gabbou
https://www.dw.com/ar/%D8%AA%D9%82%D8%AF%D9%85-%D9%88%D9%86%D9%85%D9%88-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%8A-%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%B1-%D9%87%D9%84-%D8%AA%D8%AA%D9%81%D9%88%D9%82-%D8%A8%D9%88%D9%84%D9%86%D8%AF%D8%A7-%D8%B9%D9%84%D9%89-%D8%A3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A7/a-74437736
https://www.dw.com/ar/%D8%AA%D9%82%D8%AF%D9%85-%D9%88%D9%86%D9%85%D9%88-%D8%A7%D9%82%D8%AA%D8%B5%D8%A7%D8%AF%D9%8A-%D9%85%D8%B3%D8%AA%D9%85%D8%B1-%D9%87%D9%84-%D8%AA%D8%AA%D9%81%D9%88%D9%82-%D8%A8%D9%88%D9%84%D9%86%D8%AF%D8%A7-%D8%B9%D9%84%D9%89-%D8%A3%D9%84%D9%85%D8%A7%D9%86%D9%8A%D8%A7/a-74437736